Bij ICT-projecten en andere technische projecten wordt vaak een garantieperiode van tientallen jaren overeengekomen. Een garantie klinkt leuk, tot degene die de garantie gaf ‘niet thuis geeft’. Hoe moet je dan procederen met de meeste kans op succes?
Wie het project had afgemaakt, was niet meer interessant
Reggefiber had in Bergeijk glasvezel aangelegd. De totale aanneemsom is onduidelijk, maar het moet vele miljoenen hebben betroffen. Reggefiber had voor de aanleg ‘Elektrotechniek B.V.’ ingeschakeld. Elektro schakelde op haar beurt EJT in en EJT schakelde Soli in. EJT ging failliet en Soli kocht van de curator de vordering van EJT op Elektro, wegens de te betalen aanneemsom. Elektro gaf aan dat EJT het netwerk niet had opgeleverd en dat de curator van EJT ook niets had gedaan om het glasvezelnetwerk op te leveren; Elektro had dus anderen EJT’s werk moeten laten afmaken. De overeenkomst vermeldde dat pas na oplevering zou worden gefactureerd. Waarom zou Elektro moeten betalen voor iets dat niet is afgemaakt? Dat klinkt logisch. Ik zal de juridische verwikkelingen hierover laten voor wat ze zijn; ik wil liever aandacht besteden aan hoe je als technisch ondernemer om moet gaan – of misschien: niet om moet gaan – met discussies en procedures over beweerdelijke gebreken in technische projecten.
Concrete dreiging van schade nodig
Elektro gaf aan dat EJT nog twintig jaar garantie moest bieden. EJT was failliet en kon dus geen garantie meer bieden. Dat garantieverlies vertegenwoordigt een waarde en Elektro had die waarde berekend op vele tonnen. Dat bedrag – en overigens nog meer posten – wilde Elektro aftrekken van het bedrag dat Soli vorderde. Het zal niet verbazen dat er volgens Elektro na die aftrek niets meer te betalen overbleef … In zijn algemeenheid geldt bij garanties dat het nog helemaal niet duidelijk of er in de toekomst een beroep op een garantie komt en tot welke hoogte. De garantie is dus een voorwaardelijke vordering, waarmee je niet – zomaar – mag verrekenen. In een faillissement heeft een schuldeiser echter ruimere mogelijkheden om te verrekenen: je mag dan een schatting maken van wat er in de toekomst onder de garantie zou worden hersteld en daarmee verrekenen. Volgens Elektro had EJT er een rommeltje van gemaakt onder de grond: kabels lagen vaak op andere plekken dan gepland, wat de kans op beschadiging groter maakt en de kosten van herstel bij beschadiging groter door zoektochten naar de locatie bij een beschadiging; reservetubes die leeg hadden moeten blijven, waren toch gebruikt; kabels zijn onvindbaar; adressen in databases komen niet overeen met de werkelijkheid; veel schades die gerepareerd moesten worden, terwijl nog maar een kwart van het netwerk was opgeleverd; tekeningen ontbraken; kabels hadden last van verkleving enzovoort.
Één ding deed Elektro bij die lijst met klachten goed: zoals begrijpelijk moet je discussies over technische gebreken niet – alleen – overlaten aan juristen, maar heb je hier deskundigen bij nodig. Elektro had dan ook deskundigenrapportages laten maken. Soli zou zich normaal gesproken daartegen alleen kunnen verweren met eigen deskundigenrapportages. Hoewel dit voor zich zou moeten spreken, zien we toch nog al te vaak in onze technologiepraktijk discussies en procedures over technische kwesties waarin men meent te kunnen volstaan met beweringen en stellingen van de partijen zelf, verwoord door de advocaten. Hier liep het echter anders. Soli kwam niet echt met diepgaande tegenrapportages. Zij beriep zich slechts op het feit dat er zich nauwelijks fouten voordeden; zó erg kon het dus niet zijn! Toen bleek waar Elektro bij het inrichten van de deskundigenrapportages iets had laten liggen. De deskundigen hadden opdracht gekregen om met weinig concreet onderzoek aannames te doen over ontbrekende functionaliteit en dergelijke. De rechtbank was het dan ook inderdaad met Soli eens: te weinig concreets: in twee jaar tijd was geen fout opgetreden en bovendien had Elektro al opgeleverd aan Reggefiber, hetgeen niet gebeurt zonder dat alles is gecontroleerd en doorgemeten. Uit niets bleek dat Reggefiber een OK had gegeven op oplevering zonder uitgebreide test, dus mocht er van worden uitgegaan dat de gebruikelijke testen hadden plaatsgevonden. Uiteindelijk oordeelde de rechtbank op vrijwel alle punten waarop EJT de mist zou zijn ingegaan, dat er geen concrete dreiging van schade was. Omdat je toekomstige schade natuurlijk nooit helemaal kan uitsluiten, mocht Elektro echter opschorten/verrekenen tot het bedrag dat ze zelf ooit had ingeschat voor “afkoop functionele garantie 20 jaar”: 30.000 euro. Het eind van het liedje was dat Elektro vijf ton moest betalen aan Soli!
Moraal van dit verhaal
Wat had Elektro dan moet doen? Mijns inziens had zij de deskundigen moeten opdragen om een gefundeerde prognose af te geven van de kans dat de geconstateerde gebreken in de garantieprocedure tot fouten zouden leiden en wat de omvang daarvan zou zijn. Dit vergt een optimale afstemming tussen de technisch onderlegde advocaat en de deskundige; het is als het dansen van de tango …
Procederen in technische kwesties is als schaken op twee borden: het bord van de techniek en het juridische bord. Het is ook een vorm van tolken/vertalen. Het is immers de bedoeling dat de rechter zijn juridische oordeel loslaat op technische materie die voor hem concreet, toegankelijk en inzichtelijk is gemaakt. Zorg dus dat uw technisch deskundigen en advocaten dit optimaal voor u verzorgen!
Mr. Hub Dohmen,
Dohmen advocaten – in techniek
twitter: http://twitter.com/hdohmen
LinkedIn: http://nl.linkedin.com/in/hubdohmenDeze column verscheen op 9 november 2011 in Etotaal. Voor de pdf klik hier.
Lees-verder-tips
Ook interessant om te lezen: 3 oktober 2016: Q: Ik ben ontwikkelaar bij een middelgrote onderneming die zich bezig houdt met robotica. Ik heb een 3D-presentatie van een revolutionair nieuw systeem gemaakt voor de beurs van volgende week. Waar moet ik aan denken als we op die beurs staan ? 30 september 2016: Q: Ik heb iets uitgevonden, maar wil weten voor ik een dure octrooiaanvraag in gang ga zetten of niet toevallig iemand anders al hetzelfde heeft geoctrooieerd. Hoe en waar kan ik dat makkelijk te weten komen? A: Espacenet (lees verder) .