Portretrecht. De New Yorkse saxofonist Leo Pellegrino heeft Epic Games aangeklaagd vanwege een saxofoondansje in het spel Fortnite.
Pellegrino claimt dat Epic Games zonder toestemming zijn uiterlijk heeft gebruikt voor een dansje in de game, zo lees ik op nu.nl. Verder schrijft nu.nl dat de dans ‘Phone It In’ heet en spelers een kort deuntje laat spelen op een saxofoon. Daarbij schuift de speler zijn voeten over de vloer. Pellegrino zegt dat “zijn bekende bewegingen onlosmakelijk aan zijn persona en levensverhaal” zijn verbonden.
Hoe dit in de VS afloopt, weet ik niet. Ik kan wel een dansje wagen rondom de hete Nederlandse brij van het auteursrecht en portretrecht. Overigens is het niet de eerste keer dat beroemdheden Fortnite aanklagen. Onder anderen Fresh Prince of Bel-Air-acteur Alfonso Ribeiro en de Amerikaanse rapper 2 probeerden auteursrechten op dansbewegingen vast te leggen. Dat lukte niet.
Pellegrino’s vordering en stellingen zijn echter anders, omdat hij zegt dat zijn evenbeeld onrechtmatig wordt gebruikt. In video’s van liveoptredens van Pellegrino is te zien dat hij dezelfde soort bewegingen maakt.
Dát is interessant naar Nederlandse begrippen, schat ik in. Ik denk dan namelijk aan het portretrecht dat is geregeld in de Auteurswet. We zouden dan te maken kunnen hebben met een portret waarvoor de geportretteerde – Pellegrino – geen opdracht heeft gegeven, uiteraard. Een portret hoeft overigens geen foto, video of schilderij te zijn! Een kenmerkende houding komt al aardig in de buurt. Je snapt dus alvast dat het zwarte balkje voor iemands ogen soms niet veel helpt, ook juridisch niet …
Artikel 21 van de Auteurswet bepaalt dan dat openbaarmaking van het portret niet is toegestaan als de geportretteerde bij verzet tegen publicatie een redelijk belang heeft. Dat mag ook een financieel belang zijn. Nou, dát het voor Leo Pellegrino belangrijk is om zelf te bepalen of zijn portret wordt gebruikt, is evident. Zijn beeltenis is grof geld waard.
Máár … is een dansje in een game dat lijkt op een dansje dat een beroemdheid ‘in het echt’ ook wel eens maakt een portret van degene die het dansje maakt?! Ja, ik denk dat dat zeker verdedigbaar is. Ik baseer me dan op de rechtszaak tussen Max Verstappen en Picnic. Picnic maakte reclame door een – overduidelijke – lookalike van Verstappen in vliegende vaart Picnicboodschappen te laten bezorgen. Verstappen wilde geld zien en beriep zich op zijn portretrecht.
Maar het wás zijn portret helemaal niet!? Iedereen snapte dat je niet Max zag. Toch vond de rechter dat er sprake was van een portret: de lookalike riep bij het publiek het beeld op van Max Verstappen en dat was ook de bedoeling van Picnic. Ook als het publiek direct in de gaten heeft dat het een lookalike betreft, was er toch sprake van schending van het portretrecht.
Als ik deze argumentatie toepas op het ‘Pellegrinodansje’ in Fortnite kom ik tot de zelfde conclusie. Daarbij ga ik er dan wél vanuit dat Pellegrino gelijk heeft dat zijn ‘evenbeeld’ wordt gebruikt, c.q. opgeroepen. Ik kan dat zelf niet beoordelen, want ik ken Pellegrino niet en ik heb helemaal niks met games. Maar als het Fortnitedansje bij het gamende publiek het beeld oproept van Leo Pellegrino en aannemelijk is dat dat ook de bedoeling is van de makers van Fortnite, dan is het ‘Game Over’ voor Fortnite …
Hierbij laat ik ook nog eens de discussie liggen of het dansje misschien beschermd is op grond van het auteursrecht. Daarvoor is nodig dat het – kort samengevat – origineel en creatief is. Voer voor een volgend artikel …
Advocaat portretrecht nodig?
Bel vrijblijvend
Lees-verder-tips:
6 mei 2019, Hub Dohmen
Dohmen advocaten
twitter: http://twitter.com/hdohmen
LinkedIn: http://nl.linkedin.com/in/hubdohmen
i: www.dohmenadvocaten.nl
