Wanneer is er nu eigenlijk sprake van een ‘mededeling aan het publiek’ bij het openbaar draaien van muziek? Dit is een vraag die regelmatig terugkomt in kwesties rondom het draaien van muziek in het openbaar. Als er geen ‘mededeling aan het publiek’ is, mag bijvoorbeeld een instantie zoals Buma geen rekening sturen. Een arrest van het hof van Arnhem-Leeuwarden van 23 maart 2021 (vindplaats) gaat op deze vraag in. Ik beschrijf hieronder de casus en de conclusie van het hof.
Buma: casus
Buma is een collectieve beheerorganisatie die op het gebied van auteursrechten de belangen van muzikanten behartigt, Sena doet hetzelfde op het gebied van naburige rechten van uitvoerende kunstenaars. Dagelijks Leven is een zorginstelling. Die zorginstelling ontving van Buma en Sena net zoals voorgaande jaren een factuur voor het afspelen van muziek. Die factuur vond de zorginstelling deels onterecht. De zorginstelling huisvest dementerende bejaarden. Op die woonzorglocaties zijn gedeelde huiskamers. In die huiskamers kunnen de bewoners muziek draaien. De medewerkers draaien verzoeknummers. Voor die muziek moet betaald worden vonden Buma en Sena. De stichting vroeg de rechter om een oordeel over de factuur. Hamvraag: is er wel sprake van een mededeling aan het publiek? Oftewel: wordt de muziek publiek of privé afgespeeld? Als dit privé afspelen is, hoeft er immers geen vergoeding te worden betaald voor publiek afspelen.
Criterium “mededeling aan het publiek”
Wat is ‘mededeling aan het publiek’ in het kader van auteursrecht? Het hof zegt in de Buma-zaak dat deze term breed moet worden uitgelegd om de rechten van auteurs (zoals muzikanten) en uitvoerende kunstenaars te beschermen. Vervolgens noemt het hof drie vereisten:
- De centrale rol en doelbewustheid van de gebruiker,
- De samenstelling en omvang van het publiek. Hier is discussie over, maar een kleine privégroep valt in ieder geval níet onder het begrip “mededeling aan het publiek”.
- Beoogt de mededeling winst? Deze vraag is niet allesbepalend maar wel belangrijk voor de vraag of het een mededeling aan het publiek betreft.
Toepassing criterium – mededeling aan publiek?
Volgens het hof vervult Stichting Dagelijks Leven een centrale rol bij het ten gehore brengen van de muziek aan de bewoners. Zij heeft gezorgd voor de apparatuur en gezien de omstandigheden is het meestal het personeel dat de apparatuur bedient op verzoek van de bewoners, die daar zelf vaak niet toe in staat zijn. De luisteraars zijn de bewoners van de verschillende vestigingen, de bezoekers van de bewoners, het personeel en externe verzorgers en vrijwilligers. Hoewel de bewoners onderling een hechte band kunnen hebben, vindt het hof dat geen ‘kleine privégroep’, omdat deze mensen niet specifiek zijn verbonden door een persoonlijke relatie. Ook is er door de meerdere vestigingen sprake van een zodanig groot aantal personen, dat volgens het hof een drempel is overschreden waarbij van publiek kan worden gesproken. Wat betreft de commerciële waarde zegt de Stichting met zoveel woorden dat het ten gehore brengen van muziek in de gezamenlijke ruimte een fundamenteel onderdeel is van de zorg.
BETWIST JE OOK EEN FACTUUR VAN BUMA OF SENA?
Neem contact op met Dohmen advocaten
Conclusie m.b.t. Buma
De Stichting geeft de muziek bewust door aan haar bewoners. Doordat er geen specifieke persoonlijke relatie is tussen de luisteraars en doordat er sprake is van een behoorlijk aantal personen (toegegeven, het hof lijkt hier naar handvatten te zoeken, maar er moet ergens een grens getrokken worden), is er sprake van een publiek. Ook is er sprake van commerciële waarde, nu het ten gehore brengen van de muziek een belangrijk onderdeel is van de zorg die de stichting aan de bewoners biedt. Als gevolg moet Stichting Dagelijks Leven ook volgens het hof de vordering aan Buma en Sena betalen.
Gratis spreekuur
Wordt jouw werk (film, muziek, etc.) afgespeeld door derden zonder jouw toestemming? Zoals je hierboven leest kunnen daar flinke discussies over ontstaan. Je kunt je aansluiten bij een cbo, maar dan verlies je bepaalde bevoegdheden. Houd je liever zelf de regie, dan kun je iemand inschakelen om je bij te staan. Draai je muziek of speel je films van derden en meen je dat je ten onrechte aan Buma/Stemra of Sena moet betalen? Dan heeft het soms zeker zin om je te verzetten. Wij kunnen je dan helpen met het opstellen van een brief met argumenten. Neem contact op tijdens ons gratis spreekuur; wij helpen je graag verder.
Lees-verder-tips:
Yvonne Vetjens, 11 mei 2021