Het – korte – antwoord is: nee! Als een architect een gebouw ontwerpt, krijgt de architect automatisch het auteursrecht op zijn schepping, dat is een vorm van ‘Intellectuele Eigendom’. Dit is een onderwerp dat steeds belangrijker wordt in het kader van ontwerp, creatie en design, merken wij bij ons gratis IE-spreekuur. Ook voor de BNA (voluit: ‘ Koninklijke Maatschappij tot Bevordering der Bouwkunst Bond van Nederlandse Architecten BNA‘) is dit een belangrijk onderwerp bij architectonisch werk, terwijl het bij onderhandelingen over de DNR (‘De Nieuwe Regeling‘) ook vaak voorbij komt.
Opdracht, overdracht en licentie
Dat auteursrecht bij de architect is niet anders als de architect het ontwerp in opdracht heeft gemaakt, zelfs niet als hij daarbij ver gaande instructies van zijn opdrachtgever kreeg. Doordat de architect het auteursrecht op dat ontwerp heeft, is hij de enige die ‘iets met dat ontwerp mag’. Dat verandert pas, zodra de architect zijn auteursrecht aan een ander overdraagt of iemand een gebruiksrecht (‘licentie’) geeft. Als een aannemer het bouwontwerp wil uitvoeren, geeft de architect hem meestal een licentie; overdracht is zeldzaam in de architectuur.
Opvolgend aannemer schendt auteursrecht architect
Maar wat nu als de aannemer tijdens de bouw failliet gaat? Je bent dan vaak fors gedupeerd, je hebt al termijnen vooruit betaald, de bouw ligt stil, vind maar eens een nieuw bouwbedrijf dat het aandurft om het bouwwerk – voor een redelijke prijs – af te maken enzovoort. Realiseer je dan echter dat het auteursrecht nog steeds bij de architect is gebleven. De architect heeft die – failliete – aannemer alleen maar een licentie gegeven. Een opvolgend aannemer schendt het auteursrecht van de architect als hij het ontwerp afbouwt zonder licentie -toestemming – van de architect! Een oplossing zit niet in het overdragen van de licentie door de eerste aannemer aan de tweede. Een dergelijke licentie is namelijk niet overdraagbaar. De reden is dat het voor de architect belangrijk is welke aannemer zijn ontwerp uitvoert. De wijze van uitvoering van een ontwerp kan immers grote invloed hebben op het gerealiseerde bouwwerk of kunstwerk. Zorg dus als principaal dat je eerst afspraken – op papier – maakt met de architect over het tekenwerk alvorens je van aannemer verandert. Voor een rechtszaak waar dit mis ging en zelfs een bouwstop werd opgelegd: http://bit.ly/2ccdOFy.
Hub Dohmen
september 2016
twitter: http://twitter.com/hdohmen
LinkedIn: http://nl.linkedin.com/in/hubdohmen
Lees-verder-tips:
16 februari 2017: natuurhistorisch museum Naturalis ruziet met architect Fons Verheijen over beenruimte Tyrannosaurus Trix versus rechten architect. Column van onze Hub Dohmen. 6 juni 2016: Architect, knabbelt er iemand aan uw live portfolio? Of: de regels rondom sloop of aantasting van uw kunstwerk. Column van onze Hub Dohmen voor Creatiefzuid. 27 oktober 2010: Architecten, bescherm uw winst. Column “lintjesdag”. Over stoppen inbreuk auteursrecht ontwerp (namaak van een designtrap) . Gepubliceerd op alurvs.nl. 20 juli 2012: column “lintjesdag 2”. Vervolg column over namaak van een designtrap. Inbreuk op auteursrecht, dwangsom. Gepubliceerd op www.creatiefzuid.nl.