Er zijn wel eens van die apparaten waarbij de eindgebruiker zich dood ergert aan wat er allemaal niet mee kan door softwarerestricties, terwijl de eindgebruiker weet dat er derden zijn die allang een betere firmware hebben gemaakt dan de fabrikant. Dus snel downloaden en flashen dan zou je zeggen. Als advocaat 3D-printen gooi ik niet graag roet in het eten, maar dat is niet in alle landen toegestaan.
In de USA bijvoorbeeld is het hacken van firmware verboden, althans, volgens dit artikel. Het gaat weliswaar over tractoren en boze boeren, maar het gaat natuurlijk even goed op voor 3d printers en gefrustreerde kopers. De DMCA zegt dat je geen DRM mag omzeilen, en kennelijk gaat dat ook op als je geen auteursrecht wilt schenden maar gewoon af wil van gebrekkige software en die van jezelf of een derde wil gebruiken. Volgens deze site moet per apparaat een uitzondering op de DMCA worden gevraagd en is dat onder andere gelukt voor de Iphone jailbreak.
Advocaat 3D-printen: hoe zit het in de EU?
Hoe zit het in de EU, vraag ik me dan af als advocaat 3D-printen. Ik citeer de desbetreffende delen uit de Computer Programs Directive artikel 4 t/m 7. Regel 1: in de EU “the translation, adaptation, arrangement and any other alteration of a computer program and the reproduction of the results thereof”, “in the absence of specific contractual provisions”, “shall not require authorisation by the rightholder where they are necessary for the use of the computer program by the lawful acquirer in accordance with its intended purpose, including for error correction.”. Regel 2: voor interoperabiliteit geen toestemming nodig. Regel 3: without prejudice to rule 1 and 2 is not allowed: “any act of putting into circulation, or the possession for commercial purposes of, any means the sole intended purpose of which is to facilitate the unauthorised removal or circumvention of any technical device which may have been applied to protect a computer program”.
Je mag dus om fouten te verbeteren – als ik het goed lees – hacken en veranderen, tenzij in de overeenkomst staat van niet. Overigens is er in de literatuur discussie over hoe ver je mag gaan, en is een duidelijke uitspraak van de EU-rechter niet te vinden.
Hoe gaan 3dprinterfabrikanten om met deze regels? Nu hebben we een 3dprinterfabrikant (laten we haar Printythings noemen) die het volgende in haar algemene voorwaarden heeft staan:
“Property Rights.
The Customer’s right to use any Deliverables supplied by Printythings which are protected by intellectual property rights, in particular computer software and documentation (“Software”), shall be strictly limited to internal business purposes and otherwise as provided in the Contract and in these Conditions. All other rights are reserved. The source code of the Software will not be delivered unless expressly agreed. The Customer shall refrain from (a) reverse engineering the Software or reducing it in any other ways to a form perceptible to humans; or (b) modifying, adapting or translating the Software, or creating derivative works of the Software, except in each case to the extent expressly permitted in the Contract or by mandatory law. Any copies of the Software shall contain all of the copyright notices shown on the original. Neither the Customer’s right to copy and modify the Software to the extent expressly permitted by applicable mandatory legislation regarding back up or the elimination of errors nor the Customer’s rights under applicable mandatory legislation regarding reverse engineering shall be deemed restricted hereby. The Customer shall refrain from selling the Software or generally making the Software available to any third party, whether by delivering a data medium, over a network, or in any other form, whether or not for compensation, except with Printythings’ prior written consent. Unless Printythings has reasonable cause to withhold the consent, it shall be granted if the third party acquirer assumes all obligations regarding the Software under the Contract and these Conditions and the Customer destroys all copies of the Software in its possession. Lending the Software for other than commercial purposes shall not require Printythings’ consent to the extent that the recipient submits to the terms of this clause and the lending does not constitute simultaneous use of more than one copy of the Software.”
Hoe verhoudt dit artikel in de algemene voorwaarden van Printythings zich tot de Computer Programs Directive? De algemene voorwaarden zeggen: mag niet, tenzij de wet uitdrukkelijk en dwingendrechtelijk zegt van wel. De Computer Programs Directive zegt echter niet dwingendrechtelijk maar regelendrechtelijk dat het niet mag: je mag bij overeenkomst afwijken en dat is gedaan. De vraag die echter overblijft is of je bij het verstoppen van zo iets belangrijks in je algemene voorwaarden nog wel kunt spreken van “specific contractual provisions”. In een zaak waarin het ging om de vraag of je mag verstoppen in je algemene voorwaarden welke rechter bevoegd is, heeft de Europese rechter echter geoordeeld dat dat mag, mits je de algemene voorwaarden ook bij het sluiten van de overeenkomst hebt uitgereikt en de overeenkomst uitdrukkelijk verwijst naar de algemene voorwaarden. Dus de clausule van Printythings werkt, mits Printythings de algemene voorwaarden tijdig heeft uitgereikt en er uitdrukkelijk naar verwijst in het contract.
Degenen die niet contractueel gebonden zijn aan de 3dprinterfabrikant mogen door de EU-regels in beginsel geen modchips en flashcards op de markt brengen die een beveiliging omzeilen, maar onder omstandigheden toch wel. Vergelijk de Spaanse zaak Nintendo/Quickmovil (2009): de Spaanse rechter overwoog daarin over een artikel uit de Spaanse strafwet (in het leven geroepen als uitvloeisel van EU-regelgeving) dat een uitleg van de wet waardoor Nintendo een alleenrecht zou hebben om de functionaliteiten van haar spelcomputer uit te breiden, niet de bedoeling kan zijn. In een latere Nintendo-zaak uit 2014 bij het Europese hof gaf het Europese hof aan dat als modchips/flashcards voornamelijk worden gebruikt voor andere dingen dan inbreuk maken op auteursrecht, het verbod om de beveiliging te omzeilen onevenredig is.
Moraal van dit verhaal: ja, soms helpt de wet 3dprinterfabrikanten een handje door dingen te verbieden of een contractueel verbod mogelijk te maken. Of je een contractueel verbod “moet willen” is een tweede: vrijwel zeker krijg je dan te maken met – al dan niet terecht – gefrustreerde of zich gecriminaliseerd voelende eindgebruikers.
Advocaat 3D-printen nodig?
Bel vrijblijvend
Lees-verder-tips:
- 30 oktober 2018: Soms komen er vragen voorbij waarop geen eenvoudig antwoord te geven is. Zoals “Mag een 3D-printontwerpbedrijf een ontwerp van een professionele klant voor anderen gebruiken?” Onze Hub Dohmen gaat dieper op deze vraag in. Dit is de Nederlandse vertaling van de Engelstalige column die eerder verscheen op 3Dfabprint.com.
- 22 oktober 2018: Column van onze Hub Dohmen over waar je als 3D-print-serviceprovider op het gebied van auteursrecht op moet letten. Dit is de Nederlandse vertaling van de Engelstalige column die eerder verscheen op 3Dfabprint.com.
- 16 oktober 2018: Column van onze Hub Dohmen over 3d-printen, auteursrecht en thuiskopie. Dit is de Nederlandse vertaling van de Engelstalige column die eerder verscheen op 3Dfabprint.com.
6 november 2018, Hub Dohmen
Dohmen advocaten – technology lawyers
e: h.dohmen@dohmenadvocaten.nl
twitter: http://twitter.com/hdohmen
LinkedIn: http://nl.linkedin.com/in/hubdohmen
Dit is de Nederlandse vertaling van de Engelse column die eerder verscheen op 3Dfabprint.com
This is the Dutch translation of the English column that first appeared on 3Dfabprint.com. You can read it here.