Onlangs was het lintjesdag bij de rechtbank:
Links de linttrap in gevouwen stripstaal die zich bevindt in een in 1995 door architect Dirrix ontworpen huis, rechts de “ZigZag” trap van eestairs.com. U snapt het al: Dirrix pikt dit niet en stapt naar de kortgedingrechter. Hij beroept zich op zijn auteursrecht. Om te komen tot de gevraagde veroordeling tot o.a. staken van de vermeende auteursrechtinbreuk. moet de rechter drie vragen beantwoorden: wie is de maker van de linkertrap, heeft die maker auteursrecht en zo ja, maakt de rechtertrap dan inbreuk op dat auteursrecht op de linkertrap?
Wie is de maker van de trap? Eestairs verweert zich met de suggestie dat het wel eens “zou kunnen zijn” dat de linkertrap een eigen uitgewerkt idee van de huiseigenaar is. Dan zou de huiseigenaar de maker van de trap zijn; dus wat doet Dirrix dan in de rechtszaal? Met vermoedens kan de rechter echter niets. Dirrix is dus de maker van de trap.
Heeft Dirrix als maker van de trap ook auteursrecht? Daarvoor is nodig dat de trap een “eigen oorspronkelijk karakter” heeft en het “persoonlijk stempel van de maker” draagt. Met andere woorden: Dirrix mag niet hebben geleend bij een ander en er moeten creatieve keuzes van Dirrix in de trap zitten. Eestairs komt met een paar ontwerpen van andere trappen die ook op de trap van Dirrix lijken; als Dirrix zelf daarvan heeft geleend kan Dirrix geen auteursrecht hebben. Leuk geprobeerd, maar dan moet je wel onderbouwen dat die andere trappen voor 1995 zijn ontworpen en dat kon Eestairs niet. Ook kan je geen auteursrecht hebben op dat wat noodzakelijk is voor het verkrijgen van een technisch effect; daar zijn octrooien voor. De rechter oordeelt waarschijnlijk impliciet dat de typische zigzagvormige lintconstructie niet nodig is om het technische effect van een trap te bereiken, want hij noemt “technisch effect”wel als te beoordelen aspect maar gaat hier niet uitgebreid op in. Ook dat biedt voor Eestairs dus geen redding. De trap van Dirrix komt door alle “tests” heen. Er is dus auteursrecht.
Is er ook inbreuk op dat auteursrecht? De trap van Eestairs leent in ruime mate de auteursrechtelijk beschermde kenmerken van de trap van Dirrix. Er zijn wel verschillen tussen beide trappen. Die zijn echter klein; de totaalindruk is dezelfde. Dat kan geen toeval zijn. Er is dus inbreuk.
Dirrix eist het hele circus en krijgt dat ook: stoppen met die trap, betalen van de advocaatkosten, opgave van geproduceerde aantallen, afnemers, voorraad, omzet en winst en daarnaast winstafdracht en rectificatie.
mr. Jan Smolders.
Gepubliceerd in oktober 2010 op www.alurvs.nl.
Lees ook het vervolg, dit muisje kreeg een staartje in juli 2012: column “lintjesdag 2”. Vervolg column over namaak van een designtrap. Inbreuk op auteursrecht, dwangsom.
Lees-verder-tips:
Ook interessant voor architecten: 16 februari 2017: natuurhistorisch museum Naturalis ruziet met architect Fons Verheijen over beenruimte Tyrannosaurus Trix versus rechten architect. Column van onze Hub Dohmen