Hoe u als ondernemer lering kan trekken uit de dure les voor Philips
Lidl en Philips bakkeleien al sinds 2016 over het Silvercrestscheerapparaat van Lidl. Dat zou te veel lijken op het Sensotouch 3D scheerapparaat van Philips (âST3Dâ, introductie 2010) en het Arcitecscheerapparaat van Philips (introductie 2007). Uiteindelijk liep deze zaak â vooralsnog – slecht af voor Philips. Voor zowel ondernemers, als hun advocaten/juristen valt er veel te leren uit deze rechtszaak. Dat is nu â enkele maanden na de uitspraak â nog steeds zo. Dit stuk is â dus – ook voor ondernemers geschreven. Het is de bedoeling dat ze de tips ook kunnen gebruiken. Daarom zal ik al te juridische formuleringen en redeneringen beperken tot het minimum.
Ter herinnering – dit is het scheerapparaat van Philips:
En dit is het scheerapparaat van Lidl:
Eerder schreef mijn collega Hub Dohmen hier (link) al kort over dit vonnis. De onderwerpen die toen niet aan bod zijn gekomen, volgen hieronder.
Lidl/Philips: rechter niet bevoegd tegen twee van de drie gedaagden
Philips wilde een verbod in meerdere landen op de Silvercrest en had daarom meerdere vennootschappen gedagvaard. De Nederlandse rechter was echter niet bevoegd jegens een aantal van de Duitse vennootschappen:
- een brievenbusfirma in Nederland telt niet;
- registratie van een NL-domeinnaam is nog geen exploitatie in Nederland.
Er is een Europese regeling die zegt dat de rechter wel bevoegd zou zijn jegens die andere vennootschappen, als de hoofdvestiging van de âhoofdgedaagdeâ in zijn gebied in Nederland ligt, maar in dit geval had Philips een rechter in een ander gebied in Nederland gekozen.
Tips die hier uit volgen:
- zoek voordat je gaat procederen goed uit wat degenen die je voor de rechter wil dagen op feitelijk niveau doen;
- tenzij je een goede reden hebt om het niet te doen, ga voor de rechter van de (Nederlandse) hoofdvestiging.
Lidl/Philips: werkgeversauteursrecht op Arcitec gooit roet in het etenâŠ.
In het eerdere stuk schreef Hub Dohmen al dat er iets fout was gegaan bij de interne overdracht van het auteursrecht binnen de Philipsgroep (de enige voor zoân overdracht vereiste handtekening – die van de overdrager – ontbrak). Die overdracht was nodig omdat de ontwerper van de Philips Arcitec in dienst was van een andere Philipsvennootschap. Die âandere Philipsâ had dus als werkgever het auteursrecht maar deed niet mee aan de procedure. Tip:
- inventariseer voordat je gaat procederen wie er allemaal ârechtenâ kan hebben binnen een ondernemingsgroep. Wees je bij die inventarisatie bewust van de ingrijpende (en soms ongewenste) gevolgen van wettelijke ficties zoals werkgeversauteursrecht. De inventarisatie kan er toe leiden dat er meer vennootschappen in uw groep aan de procedure moeten deelnemen. De inventarisatie kan er ook toe leiden dat er alsnog binnen uw groep rechten moeten worden overgedragen (en dan wel op de juiste manier).
Lidl/Philips: werkgeversauteursrecht zorgt voor versnippering dus nog meer roet in het eten
De zaak ging nu â gelet op de bovenstaande verwikkelingen – alleen nog maar over inbreuk op de ST3D. Dan moet daar wel auteursrecht op rusten. Hier wreekte zich het âop een hoop gooienâ van meerdere vennootschappen in een groep die allemaal âPhilipsâ heten. Philips beriep zich zowel op de oude Philips Arcitec, als op de vernieuwde versie daarvan, de Philips ST3D. De Arcitec was destijds creatief genoeg voor auteursrecht en bij een kleine vernieuwing heb je dan ook meteen auteursrecht op je nieuwe versie. Omdat de Arcitec van een âandere Philipsâ was, kon Philips echter geen beroep doen op een geheel van eigen auteursrechten die op elkaar voortbouwen. In dit geval moest Philips dus aantonen dat de ST3D vergeleken met de Arcitec creatief genoeg was voor een âzelfstandig auteursrechtâ. Hoewel Philips hierin slaagde, was dit toch weer een vermijdbare hobbel die je liever niet hoeft te nemen. En hoewel de hobbel was genomen, droeg het feit dat de Arcitec van een âandere Philipsâ was toch bij aan het oordeel dat de Silvercrest geen inbreuk maakte. Immers, veel van de elementen aanwezig in de ST3D en de Silvercrest waren ook al aanwezig in de Arcitec van de âandere Philipsâ en dus niet nieuw in de ST3D. Hieruit volgt dan de volgende tip:
- zorg dat de auteursrechten binnen een ondernemingsgroep steeds aan dezelfde rechtspersoon toekomen.
Advocaat auteursrecht nodig?
Bel vrijblijvend
Slaafse nabootsing: reserveonderdelen en wederverkoop niet beschermd?
Zoals Hub Dohmen al vermeldde in zijn eerdere stuk, ging Philips op de vordering wegens slaafse nabootsing onderuit, omdat de ST3D niet meer op de markt was toen de Silvercrest op de markt kwam. Wat in dat licht interessant is, is dat er nog steeds een ST3D-reserveonderdelenmarkt is en dat wederverkopers nog steeds de ST3D verkopen. Volgens de rechter deed dat er niet toe: âDe door Philips ingestelde vorderingen zien immers op bescherming van haar eigen handelspositie met betrekking tot de ST3D, en dus niet op vervangingsonderdelen van de ST3D, en niet op de handelspositie van eventuele derden via wie haar producten mogelijk nog wel worden aangebodenâ. De rechtbank verwijst hierbij naar een vergelijkbare uitspraak van hof Arnhem uit 2009 over nagebootste Kymcoscooters. Vraag is echter wat de Hoge Raad hier van vindt. Als de Hoge Raad daar al eerder over had geoordeeld, had de rechtbank wel een uitspraak van de Hoge Raad genoemd in plaats van een hofuitspraak. De consument kan acht Silvercrests voor de prijs van Ă©Ă©n Philips krijgen. Alleen al nieuwe scheerkoppen voor de Philips kosten het dubbele van een Silvercrestapparaat. Dus zullen wederverkopers zich in elk geval wel bedenken voordat ze nog een keer een enorme partij inslaan; zie daar het belang. Hoger beroep â en als dat faalt, cassatie – is zeker te verwachten: de belangen van Philips zijn gewoon te groot.
Lees-verder-tips
28 februari 2019, Jan Smolders.
Dohmen advocaten
twitter: http://twitter.com/Jan_Smolders
linkedin: http://nl.linkedin.com/in/jansmolders
i: www.dohmenadvocaten.nl