10 oktober 2019 in Den Haag
Als kunstenaar en juridisch medewerker bij een advocatenkantoor gespecialiseerd in intellectueel eigendom is een goed gesprek over copyright wat mij betreft meer dan welkom. In Perscentrum Nieuwspoort te Den Haag was op 10 oktober een bont gezelschap aan creatieve makers bijeengekomen voor precies dat onderwerp: de waarde van auteursrecht. Het debat is georganiseerd door Platform Makers en werd met verve geleid door journalist Frénk van der Linden. Er klonk gelach en applaus, maar er werden ook zorgen uitgewisseld.
Makers en politici over de waarde van auteursrecht
Na de presentatie van een korte film en een nieuw boekje (uitgegeven door Platform Makers) over auteursrecht, was het eerste deel van het debat over de waarde van auteursrecht voor de makers. Britt van Uem (journalist), Eric Brinkhorst (fotojournalist), Monique van de Ven (actrice), Martijn David (Groep Algemene Uitgevers) en Esmé Lammers (regisseur) waren terecht zeer kritisch. Zij maakten ook in de zaal veel tongen los. Wat vooral duidelijk werd, is hoeveel partijen binnen de culturele sector met auteursrecht, maar ook andere rechten zoals naburige rechten, te maken krijgen. Om nog niet te spreken over problemen die daaruit kunnen voortkomen, zoals plagiaat. Ook bleek dat de bedrijven die de ‘producten’ (films, muziek, noem maar op) naar buiten brengen auteursrecht een stuk beter te gelde weten te maken dan de makers die aan het begin van deze keten staan (regisseurs, acteurs, componisten e.d.). De verhoudingen liggen hier schreef en de vraag is hoe dit op te lossen is. Duidelijk is dat de culturele sector voor een mogelijke oplossing naar de politiek kijkt en daar ging het tweede deel van het debat over. De politiek was echter nogal ondervertegenwoordigd, ook al was het duidelijk dat de twee politici die wel aanwezig waren – Niels van den Berge (Tweede Kamerlid Groen Links) en Peter Kwint (Tweede Kamerlid SP) – hart voor de zaak hebben. Nu er enkele wetswijzigingen op komst zijn, is het echter de vraag hoe die in de praktijk gaan doorwerken.
Probleemstelling
En daar zit de crux: men wil van alles, men probeert van alles –door middel van wetten en richtlijnen, door middel van contracten. Maar tot nu toe lijkt het nog niet echt zoden aan de dijk te zetten: met name de makers weten het auteursrecht niet ten volste te gebruiken, omdat er andere, vaak grotere, partijen zijn die ook – terecht – hun portie van de taart willen. Hoe houd je iedereen tevreden en zorg je dat iedereen een eerlijk inkomen krijgt met behulp van auteursrecht?
En nu?
Ik proefde dat de mogelijkheden voor onze Nederlandse economie bijna worden genegeerd. Laten we wel wezen, auteursrecht draait voor een groot deel om continuïteit, om inkomen. En zoals terecht werd aangehaald door Erwin Angad-Gaur, de voorzitter van Platform Makers: “de auteursrechtrelevante sectoren zijn goed voor 6 procent van het Nederlandse bruto binnenlandsproduct en 7,4 procent van de totale werkgelegenheid in ons land.” Misschien moet het meer over die boeg gegooid worden. Dan zullen andere partijen (politici, bedrijven) wellicht wakker worden en beseffen wat men aan waarde laat liggen als niet iedereen het auteursrecht ten volste kan benutten. Dit is een discussie die hopelijk voortgezet gaat worden met in de toekomst merkbare resultaten. Ik ben zelf in ieder geval van plan daar aan mee te dragen, onder ander door middel van publicatie van artikelen, nu dit een onderwerp is dat zo dicht bij me staat
Lees-verder-tips:
Algemene informatie over auteursrecht.
Yvonne Vetjens, 11 oktober 2019