UPDATE 4-9-2020:
Merkinbreuk door krokodillenondergoed? In hoger beroep (11 augustus 2020) vernietigde het gerechtshof het rechtbankvonnis waarover de onderstaande column gaat. Volgens het hof maken de Hemakrokodillen wèl merkinbreuk op het ‘Lacostekrokodillenmerk’. Ondernemers vroegen me sinds die uitspraak van het hof het hemd van het lijf. Want hoe kan dat nou, zo’n honderdtachtig graden andere beslissing? Het antwoord laat zich eigenlijk al raden als je onderstaande eerdere column over het vonnis leest, en dan met name het stukje onder ‘moraal van dit verhaal’: het scharnierpunt was het marktonderzoek. Het marktonderzoek dat Lacoste aan de rechtbank toonde was flut, dus moest die eerste rechter het doen met zijn eigen oordeel en waarneming. Na dat vonnis had Lacoste ten behoeve van het hoger beroep twee nieuwe marktonderzoeken laten verrichten, waarvan één in Frankrijk. Die twee nieuwe marktonderzoeken waren wèl goed uitgevoerd. Vooral het Franse marktonderzoek gaf HEMA de nekslag: de Franse consument heeft weinig kennis van alles rondom HEMA, maar des te meer kennis van Lacoste. En een (te) groot deel van die Franse consumenten dacht bij het zien van de Hemakrokodillenkleding aan Lacoste. Omdat Lacoste zowel Uniemerken, als Beneluxmerken heeft, maakte HEMA dus in elk geval in Frankrijk merkinbreuk en kreeg HEMA een EU-wijd verbod aan de broek. Of er dan wel of niet inbreuk wordt gemaakt in Nederland op het Beneluxmerk is dan niet meer relevant. Nou zal dat verbod geen probleem meer zijn voor HEMA. Ik neem tenminste aan dat HEMA toch maar gestopt is óf de kleding is al weer ingehaald door det tijd. Het is de schadevergoeding die HEMA nu op z’n dak zal krijgen … Dat kon er óók nog wel bij, naast al dat andere gekwakkel. En de moraal van dit verhaal? Die kan hetzelfde blijven als in onderstaande column. EINDE UPDATE.
De vraag of een plaatje op een product nu gewoon een versiering is, of écht een merkaanduiding wordt ons al jaren regelmatig gesteld. Zeker nu het aantal webshops in deze onlinetijd van ‘corona’ en ‘GL’ (‘Great Lockdown’) groeit als kool, neemt het aantal vragen toe. Daarom pak ik een rechtszaak van circa een jaar geleden die goed laat zien, hoe zo iets loopt … of niet loopt …
HEMA-kinderondergoed met krokodillen: merkinbreuk?
Lacoste en HEMA stonden onlangs tegenover elkaar bij de rechter. HEMA had het namelijk gewaagd om kinderondergoed te verkopen waarop krokodillen stonden. Sommige krokodillen waren misschien leguanen. De rechter maakte aan die spannende discussie een einde door de beesten op een hoop te vegen en ze ‘reptielen’ te noemen. Die reptielen deden wel erg denken aan de krokodil van Lacoste. Lacoste zwaaide in het rond met een marktonderzoek: een groot deel denkt aan Lacoste als ze die kleding zien, dus verwarring, dus merkinbreuk volgens Lacoste.
Sturend marktonderzoek: natuurlijk roept iedereen ‘Lacoste’
Het marktonderzoek was echter wel erg opzichtig sturend: ‘aan welk merk denkt u als u dit kledingstuk ziet?’. Er is maar één kledingmerk met een krokodil dus logisch dat iedereen dan ‘Lacoste’ roept. Als je gewoon neutraal vraagt ‘waar denkt u aan?’ of ‘denkt u ergens aan?’ dan is de kans groot dat mensen helemaal niet aan een merk denken, maar aan krokodillen of aan hun kinderen, of aan het feit dat ze nog kleding moeten kopen enzovoort. Het marktonderzoek werd dus naar de kliko gedirigeerd.
Grijs HEMA-setje: duidelijk versiering ipv merkinbreuk
Het ging om een grijs setje met krokodillen en ‘wannabe-krokodillen’ en een blauw hemdje met één krokodil. Allereerst het grijze setje. De rechter vond van belang dat naast het grijze setje in dezelfde periode ook ander ondergoed werd aangeboden met andere beesten (haaien), en dat HEMA elk seizoen afwisselde met andere dieren. Bovendien was het grijze setje alleen verkrijgbaar in een online shop waar geen merkproducten werden aangeboden (nou ja, alleen met het HEMA-merk dan). Verwarring of een dreigende verandering in het koopgedrag van de consument was alleen onderbouwd met het marktonderzoek, en dat telde niet mee. Duidelijk versiering dus.
Blauw HEMA-Hemdje: gevarenzone – uiteindelijk toch versiering
Bij het blauwe hemdje leek het gevaarlijker te worden voor HEMA: maar één beestje (een krokodil) in klein formaat, dus dat leek wel op gebruik als merk in plaats van versiering. Het blauwe hemdje was echter alleen verkrijgbaar samen met het grijze setje. Dus de koper wist dat het HEMA was en anderen dan de koper zien het niet (het betrof immers kinderondergoed).
Vraag over merkinbreuk?
Bel vrijblijvend
Moraal van dit verhaal
Moraal van dit verhaal: spring niet gelijk in de houding (en in de stress) als iemand ‘merkinbreuk’ roept. Zoek wel direct een gespecialiseerde advocaat, die punten zoals die waarop Lacoste onderuit ging direct weet ‘aan te prikken’. De vraagstelling in marktonderzoeken is altijd dankbaar onderwerp om op te schieten, zoals ook hier het geval was. Wie de vragen van het marktonderzoek heeft opgesteld en of die vragen vooraf zijn gecontroleerd, blijkt helaas niet uit het vonnis. Een marktonderzoek is een kostbare grap dus als u het doet, doe het dan goed (wij weten waar u moet zijn). Een beetje rechter of advocaat maakt er anders gehakt van en dan zijn én het marktonderzoek én de kosten van de procedure weggegooid geld – sterker nog, u mag dan ook de rekening van de ander betalen.
lees-verder-tips:
4 maart 2020: Help! Een domeinnaam met mijn merk! Mag dat zomaar? Column van onze Hub Dohmen voor Engineers Online.
11 november 2019: Ik heb zonder het te weten namaak gekocht: wat kost dat? In hoeverre kunt u de schikking met de merkhouder afwentelen op uw leverancier van wie u die namaak had gekocht? Artikel van onze Jan Smolders.
28 maart 2019: “Queen of Pop” (move over, Madonna) Lady Gaga is een echte merkenkoningin. Maar wat is eigenlijk de functie van een merk en wat zijn de vereisten? Onze Hub Dohmen legt het uit. NB kijk hier ook voor de mogelijkheid van gratis advies!
Algemene informatie over merkenrecht.
Jan Smolders, 4 mei 2020
twitter: http://twitter.com/Jan_Smolders
linkedin: http://nl.linkedin.com/in/jansmolders