In deze tijd is het genieten voor mij als advocaat gespecialiseerd in IT! Ik heb de luxe van de overdadige keuze uit beurzen, seminars, bijeenkomsten en andere evenementen over Smart Industry, Industrie 4.0, Vierde Generatie Industrie, IoT – Internet of Things, IIot – Industrial Internet of Things, Internet of Services, Data en Big Data, Vierde Industriële Revolutie, Cloud Computing of welke begrippen ook maar worden gehanteerd. Men doelt daarbij op de samenwerking tussen automatisering, data-uitwisseling en maakindustrie.
De integratie van al deze systemen, technologieën en methoden stelt uiteraard hoge technologische eisen. Hoewel ik ook in de techniek opgeleid en werkzaam ben geweest, steekt iedere techneut in deze hoek mij compleet in zijn binnenzak. Dat laat ik dan ook met liefde en plezier aan hen over, zij het dat ik er met mijn neus bovenop zit, omdat het me boeit. Waar de ondernemers en techneuten mij voortdurend naar vragen, zijn de juridische aspecten van deze ontwikkelingen. En die zijn legio!
Wetgeving voor moderne technologie
Één van de eerste vragen die men mij stelt, is: “Zijn daar al wetten voor?“. Het antwoord is: nee, althans, nog lang niet genoeg of nog adequaat. Dat kan ook niet. Immers, wetgeving is een reactie op de ontwikkelingen in de maatschappij. Die wetgeving loopt dus per definitie achter. Dat betekent dat ondernemers die met nieuwe ontwikkelingen te maken krijgen, er verstandig aan doen om heldere afspraken met elkaar te maken, duidelijke overeenkomsten dus, waarin men zich rekenschap geeft van wat zou kunnen gebeuren en hoe men daar dan mee wil omgaan.
Zelfstandige systemen en overeenkomst
Wat te denken van een systeem dat zijn eigen onderhoud bestelt, zonder dat daar nog een mens aan te pas komt? Moet de fabrikant die eigenaar is van de machine betalen als er ergens in de keten een bug zit waardoor er volstrekt overbodig onderhoud is uitgevoerd of een update is gedraaid? Is er wel een afdwingbare overeenkomst tot stand gekomen over dat onderhoud, nu er geen mensenhand aan te pas is gekomen?
Aansprakelijkheid voor schade door bugs
En wat als die bug nog meer heeft veroorzaakt: schade? Wie is aansprakelijk? De softwareleverancier? De systeembeheerder? De maker van de componenten? De eigenaar daarvan? De fabrikant die onvoldoende controle heeft uitgeoefend? Waar zit die bug eigenlijk? En hebben de diverse partners in deze keten voldoende gedaan wat betreft identificatie, verificatie en autorisatie? Is de monitoring afdoende enzovoort enzovoort.
Intellectuele Eigendom/IP
Een ander aspect betreft het Intellectual Property. Op de systemen is vaak know how aanwezig waarvan de fabrikant absoluut niet wil dat deze bij de IT-leverancier terecht komt. De fabrikant heeft de manier waarop hij zijn intellectuele eigendom beschermt heel strategisch bepaald; hij heeft zijn IE-portefeuille heel bewust ingevuld. In het ene geval is het slim om een octrooi aan te vragen, maar het gevolg van een dergelijk patent is wél dat de vinding openbaar wordt. Daarom is het in sommige gevallen effectiever om juist geen geregistreerde IP-bescherming aan te vragen, maar te kiezen voor geheimhouding. Bij die keuzes wijzen onze mensen als IE-advocaat aan ondernemers vaak de weg. Maar wat blijft er van die strategie en van die geheimhouding over als er jarenlang een gigantische datastroom van de fabriek naar de IT-partner gaat, daar allerlei onderzoek op wordt gedaan, waarbij ook andere partners/leveranciers betrokken zijn?
Kortom, al deze ontwikkelingen bieden gigantische kansen en evenzo grote risico’s. Laten we zorgen dat we ons tijdig – van te voren dus – bewust zijn van de risico’s en daar juiste contracten voor sluiten. Dan kan de economie vervolgens welig groeien door de kansen te benutten.
Juni 2016,
Hub Dohmen,
Dohmen advocaten.
Van idee tot product, wij spreken uw taal en kennen uw recht
http://twitter.com/hdohmen
http://nl.linkedin.com/in/hubdohmen
www.dohmenadvocaten.nl