Bleh. Word je niet vrolijk van. Heb je als webdesigner een website gekoppeld (of als u opdrachtgever bent: laten koppelen) aan een database, gaan anderen er uit plukken om dat op hun eigen site te zetten. Neurotisch lenen, ofwel: Leneritis. Zelf verzonnen neologisme, over een paar jaar checken of het in Van Dale staat. Maar mág dat zomaar? Ja en nee. Er zijn juridisch gezien drie soorten databases: auteursrechtelijk beschermde, anderszins beschermde en onbeschermde.
Wie zijn wel beschermd?
De ‘auteursrechtelijk beschermde’ zijn “databanken die door de keuze of de rangschikking van de stof een eigen intellectuele schepping van de maker vormen”, oftewel: databanken die eigen creatieve keuzes bevatten.
De anderszins beschermde heten met een moeilijk woord ook wel databanken met een “sui generis”-recht (Latijn voor “enig in zijn soort”). Het moet dan gaan om een “databank, waarvan de verkrijging, de controle of de presentatie van de inhoud in kwalitatief of kwantitatief opzicht getuigt van een substantiële investering”. De eigenaar heeft dan het recht “om de opvraging en/of het hergebruik van het geheel of een in kwalitatief of kwantitatief opzicht substantieel deel van die inhoud te verbieden”.
Wie zijn onbeschermd?
En dan zijn er dus nog de onbeschermde databanken, die noch een intellectuele schepping zijn en waar ook niet substantieel in is geïnvesteerd. Zoals de vluchtgegevens van Ryanair. Maar zijn die nu helemaal vogelvrij? Ja en nee. PR Aviation ( www.wegolo.nl) plukte uit de database van Ryanair ondanks de algemene voorwaarden van Ryanair (“geen commercieel gebruik”) en zette die op haar prijsvergelijkingssite. Ruzie in de tent. Om te kunnen plukken uit de Ryanair-database moest eerst een vinkje worden gezet bij “OK met de algemene voorwaarden” voordat je verder kon. Daar beriep Ryanair zich op. Voor de auteursrechtelijke en sui-generisdatabanken zegt de databaserichtlijn dat sommige handelingen niet contractueel kunnen worden verboden aan gebruikers. Dus je krijgt als eigenaar van een beschermde database een recht, en tegelijk een beperking van dat recht … De Hoge Raad (de hoogste rechter in ons land) vroeg om het conflict op te lossen eerst uitleg aan het Europese hof over die Europese databankrichtlijn: geldt die ook voor onbeschermde databanken? Met andere woorden: geldt voor onbeschermde databanken ook dat sommige handelingen niet contractueel kunnen worden verboden aan gebruikers? PR aviation vond van wel, maar kreeg in dit geschil toch ongelijk van de Europese rechter (uitspraak hier ). Oftewel: gewoonlijk mag je uit een onbeschermde database plukken voor je site, maar niet als de algemene voorwaarden van de database-eigenaar dat verbieden en je die eerst ‘oke’ moet vinken om verder te komen.
Oftewel: soms is een onbeschermde database beter te beschermen dan een beschermde. Of u dat wilt en doet is een tweede. Maar weet dat het kàn.
Jan Smolders, Dohmen advocaten.
Gepubliceerd in maart 2015 op Webdesign.nl.
Ook interessant in het kader van auteursrecht op digitale zaken:
- 21 januari 2016: Auteursrecht: de gekopieerde website. Als u opdrachtgever bent van de bouw van een website: u ziet ineens kopieën van de door u geëxploiteerde websites opduiken, en nu? Als u webdesigner bent: u heeft in opdracht een site gemaakt en zet uw broncode online te koop, mag dat? Column. van onze Jan Smolders voor Webdesign.nl.
- 18 december 2015: waarom een midifile geen fonogram is en er ook geen auteursrecht op rust. Column van onze Jan Smolders voor CreatiefZuid. 17 december 2015: Torrents en Popcorn Time: wat mag wel en wat mag niet?. Of het uploaden van mediabestanden auteursrechtinbreuk is, wordt niet meer betwijfeld, voor het uploaden van torrents en voor streamen met Kodi Genesis ligt dat anders. Column van onze Jan Smolders voor Frankwatching.
- 18 september 2015: streamen illegale content. Column van onze Jan Smolders over de vraag of de verkoop van kastjes waarmee direct al het illegale aanbod streaming te zien is, is toegestaan. Gepubliceerd op DutchCowboys.nl. Update 20 februari 2017: Het einde van gratis films kijken nabij? Vervolg-column van Jan Smolders over de vraag of de verkoop van kastjes waarmee direct al het illegale aanbod streaming te zien is, is toegestaan.