Van wie is de software in de machines die u maakt?
Uw bedrijf maakt geweldige machines. Maar van wie is het auteursrecht op software in uw machines? Van de onderneming of van een vennoot, aandeelhouder of bestuurder? Het belang van goede afspraken en vastlegging daarvan, naar aanleiding van een recente uitspraak.
Auteursrecht op software: soms is helder wat van wie is
Als u niets regelt voordat de software wordt geschreven, is het bij een aantal situaties helder van wie de software is, omdat dat met zoveel woorden in de Auteurswet staat:
- als u samen met iemand een vennootschap opricht, u treedt beiden in dienst van de vennootschap en de taak van ieder is (onder meer) programmeren, dan is alles wat geprogrammeerd wordt ‘van’ de werkgever (de vennootschap dus).
- als programmeren niet de taak van de daadwerkelijke programmeur was, maar de eerste openbaarmaking was door de vennootschap zonder vermelding van de naam van de programmeur (en de programmeur vond dat prima): auteursrecht bij de vennootschap. Wel is er nog discussie onder juristen of het voldoende is dat de programmeur aangegeven heeft dat hij geen bezwaar had tegen het ontbreken van naamsvermelding of dat noodzakelijk is dat hij duidelijk maakte dat hij zijn auteursrecht prijs wilde geven.
De software was al klaar vooraf aan de samenwerking
Maar wat nou als de ander de software al had geschreven toen u hem leerde kennen? Dat kan behoorlijk fout gaan op het moment dat u onverhoopt ruzie krijgt en wilt “scheiden”. In een al wat oudere rechtszaak had het risico tevoren duidelijk kunnen zijn: daar had de ene oprichter/aandeelhouder bij de start van het avontuur slechts een licentie verstrekt aan de BV. Bij een jurist kriebelt dat (iedere duurovereenkomst is in beginsel opzegbaar), maar bij de andere oprichter kennelijk niet. Hoe zuur ook voor de BV – en dus de andere oprichter –, toen er ruzie ontstond, kon de licentie worden opgezegd. De BV was vleugellam, al werd over de mogelijkheid tot opzegging nog een flink robbertje gevochten. Overigens, als u de programmeur bent, geeft u dat natuurlijk wel mogelijkheden om voorwaarden te verbinden aan het gebruik van de software door de BV; zie de tip die we eerder gaven.
Huiveringwekkende casus
Maar hoe loopt dit als er helemaal níéts is overeengekomen bij de start? Ik beschrijf u kort een huiveringwekkende casus waar zich onlangs de rechter over boog:
- 2002: programmeur maakt software
- 2005: programmeur start samen met een softwarebedrijf (BV) een VOF, de VOF gaat de software in de markt zetten
- 2010: programmeur verkoopt zijn aandeel in de VOF aan het softwarebedrijf, waaronder “het auteursrecht van de software”
- 2015: het softwarebedrijf ziet dat een concurrent een kopie van haar software aanbiedt
Die concurrent moet stoppen met die namaak, toch?
Die concurrent zou moeten stoppen, toch? Want het auteursrecht is toch overgedragen aan de softwarebedrijf? Onder het vorige kopje ontbreekt echter een jaartal en de invulling van het woord “huiveringwekkend”. Dat jaartal en die invulling volgen nu:
- 2009: programmeur verkoopt – het auteursrecht – op de software aan een concurrent (zonder het softwarebedrijf in te lichten)
Overdracht auteursrecht op software: twee handtekeningen nodig
De programmeur kòn in 2010 dus geen auteursrecht overdragen aan het softwarebedrijf, want dat was al overgedragen. De enige mogelijke redding – weet een jurist dan – zit dan in het stellen en bewijzen dat in 2010 geen overdracht van het auteursrecht nodig was, omdat dat al was ingebracht in 2005. Als dat bewezen kan worden, kan er dus niets zijn overgedragen in 2009 aan de concurrent. Er bleek in dit geval echter geen akte (meer) beschikbaar die de aard van de samenwerking en ieders inbreng vastlegde. De rechter is heel duidelijk: overdracht van auteursrecht vereist een akte. Dat is een document met twee handtekeningen. De programmeur zegt: “zo’n akte is er nooit geweest”. Het softwarebedrijf moet nu van de rechter óf die akte alsnog tevoorschijn toveren, óf bewijzen dat die akte er in ieder geval ooit is geweest. Ik vrees het ergste …
Intellectuele eigendom: een belangrijk bezit
Moraal van dit verhaal: intellectuele eigendom is een mijnenveld en tegelijkertijd een belangrijk bedrijfsactief. Ga daar zuinig mee om. Bedenk hoe u wilt dat het geregeld is, overleg dat met “de ander” en leg het resultaat (de overeenstemming) vast. Ga daarbij niet copy-pasten uit voorbeelden van andere bedrijven. Die hebben immers wellicht ook gecopy-paste en bovendien is iedere situatie anders. Zonder voor eigen parochie te willen preken, maar ik ken de voorbeelden van huilende ondernemers: zoek een specialist op.
Lees-verder-tips:
- 15 december 2017: Q&A: Ik heb een apparaat ontworpen dat bedrijfsmatig gebruikt gaat worden. Wij houden ons aan de veiligheidsregelgeving, NEN-normen enzovoort. Doen we dan genoeg i.v.m. risico’s voor toevallige omstanders en dergelijke?
- 24 november 2017: Wat als je concurrent een blafbrief naar je klanten stuurt? Doe dan de ‘doe ff normaal man’ – toets.
- 30 oktober 2017: Q&A: als een accountmanager bij een technisch bedrijf iets uitvindt heeft dan de werknemer of juist de werkgever het recht om octrooi aan te vragen?
11 mei 2018
Hub Dohmen,
Dohmen advocaten – in techniek
e: h.dohmen@dohmenadvocaten.nl
twitter: http://twitter.com/hdohmen
LinkedIn: http://nl.linkedin.com/in/hubdohmen
Bron: Mechatronica & Machinebouw (mei 2018), Techwatch bv
(pdf klik hier)
