Interessante rechtszaak tussen twee wijnbouwers over ‘Frombergwijn’, met enkele kritische opmerkingen van ondergetekende. Wijndomein Ceres verwijt Wijngoed Fromberg onrechtmatige uitingen op Facebook, Fromberg verwijt Ceres merkinbreuk op woordmerk `Fromberg’.
Fromberg: heuvel en plaats
Misschien bent u niet heel bekend met Limburgse plaatsnamen, maar Fromberg is en de naam van een plaats en van een heuvel in Limburg. Beide wijnbouwers beweren dat de ander een gebrek aan geografische kennis heeft: volgens Fromberg zit Ceres niet op de Fromberg en volgens Ceres zit Fromberg niet op de Fromberg (wat een soap). De rechter laat deze discussie maar voor wat het is: het is tenslotte een kort geding.
Fromberg merkinbreuk?
De een (Fromberg) vindt zichzelf een echte wijnbouwer en de ander (Ceres) maakt rommel, heeft de Bosatlas nooit bekeken en maakt merkinbreuk, zo lijkt de visie van Fromberg te zijn in dit Facebookbericht:
‘FRAUDE LET OP ! ! ! Aan alle horeca eigenaren, horecamedewerkers en wijnliefhebbers.
Sedert geruime tijd worden wij geconfronteerd met steeds meer klachten over afgebeelde
wijnen, en dat deze niet deugen.
LET OP ! ! ! Het gaat hierbij om FRAUDE …
Dit is geen wijn van Wijngoed Fromberg of van de hellingen van de Fromberg al doet het etiket dit vermoeden doordat er Fromberg op staat en dat deze afkomstig zou zijn van “de zuidelijke hellingen van de Fromberg”
Het desbetreffende bedrijf lift ten onrechte mee op onze gerespecteerde en wettelijk
gedeponeerde naam. GRAAG DELEN.’
Fromberg: eerlijk gebruik als plaatsvermelding?
Waarom Fromberg het over fraude heeft? Fromberg heeft `Fromberg’ geregistreerd als merk, en Ceres zet op haar flessen `Fromberg’. Nou roept iedereen natuurlijk `oh! Maar dat mag niet!’. Op die “mag niet” (want merkinbreuk) is echter een wettelijke uitzondering: je moet op je product kunnen zetten waar het vandaan komt. Natuurlijk is dan het eerste wat Ceres roept: `ja maar mijn wijn komt toch van de Fromberg?’. Op de wettelijke uitzondering is echter ook weer een uitzondering van toepassing (of eigenlijk beter: een voorwaarde). Bij de plaatsvermelding moet wel sprake zijn van `een eerlijk gebruik in nijverheid en handel’. Dat criterium luidt in Jip-en-Jannekevertaling: als een aanzienlijk deel van het publiek niet denkt dat het gaat om een plaatsaanduiding maar om de merkhouder, en dat had je kunnen weten, dan ben je niet eerlijk bezig. Ik kom hier zo op terug.
Fromberg-merk nietig?
Ceres heeft mijns inziens op (in ieder geval) één punt gelijk, maar krijgt dat (nog) niet van de rechter: een `plaats van herkomst’ kan geen merk zijn en dus is het merk ‘Fromberg’ van Fromberg ongeldig en dan kan er ook geen merkinbreuk zijn. De rechter zegt echter dat Ceres dan maar een ‘nietigheidsprocedure’ had moeten starten. Nu Ceres dat niet heeft gedaan, gaat de kortgedingrechter uit van de geldigheid van het merk. Máár: als er hoger beroep wordt ingesteld, kan Ceres die nietigheidsprocedure inmiddels gestart hebben. Ik vrees voor Fromberg dat de rechter dan uit een ander vaatje zal tappen. En wat gebeurt er dan met de Facebookpost die nu mag blijven staan en de daardoor vast en zeker veroorzaakte schade? Misschien toch maar snel weghalen….
Hypothese: Fromberg-merk geldig
Maar goed, de rechter gaat door op het ingeslagen pad “geldig merk” en van die (volgens mij, uiteindelijk onjuiste) hypothese ga ik even uit voor het vervolg van deze column. Want u wilt natuurlijk weten: stel dat de ander een geldig merk heeft, wanneer handel ik dan in overeenstemming met `eerlijk gebruik in nijverheid en handel’? En wat mag ik wel en niet zeggen op Facebook?
“Fraude”: rectificatie?
Fromberg weet de vordering van Ceres om het Facebookbericht te rectificeren handig te omzeilen: het zijn immers anderen die klagen over de kwaliteit van de wijn en dus is er geen sprake van vergelijkende reclame. De klachten zijn ook inderdaad geuit anders zou het alsnog – verschrikkelijke neologie – “een dingetje zijn”: zo wordt door Restaurant Hotel Salden geschreven dat zij helaas geen wijn meer van Wijngoed Fromberg zullen aannemen door negatieve reacties van gasten over wijn ‘van de Fromberg’ en dat zij als gevolg van deze verwarring ervoor hebben gekozen met een andere leverancier te werken. De aanduiding ‘fraude’ is volgens de rechter spreektaal om ‘niet eerlijk zaken doen’ (merkinbreuk) aan te duiden en kan dus blijven staan. Wat mij betreft is dit een dubieuze vergoelijking van een zeer negatieve kwalificatie: fraudeurs gaan de cel in, merkinbreukmakers in zijn algemeenheid niet.
Fromberg: eerlijk gebruik als plaatsaanduiding?
En dan het gebruik van het woord ‘Fromberg’ door Ceres. Is er sprake van een `eerlijk gebruik in de handel’ als plaatsaanduiding, uitgaand van de hypothese: geldig merk? De rechter vindt van niet, om twee redenen:
- Een groot bord `Fromberg’ bij de ingang is moeilijk een plaatsaanduiding te noemen: mensen hebben dan al de wijnbouwer gevonden; waarom staat daar geen `Ceres’? Ik vind ‘t dun, waarom staat er dan een bord Amsterdam als je Amsterdam binnenrijdt?
- Folders met ‘De Limburgse wijn van (de) Fromberg’, daarmee suggererend dat het de enige, zo niet de beste wijn afkomstig van de Fromberg betreft, en dat lijkt bewust te zijn gedaan nu het eerste woordje `De’ pas onlangs is toegevoegd. Hmm, OK, valt wat voor te zeggen.
Achterkant etiketten mag wel
Kortom, Ceres moet stoppen met het gebruik van het woord ‘Fromberg’, met uitzondering van de achterkant van haar etiketten waar het wel duidelijk als plaatsaanduiding dient: ‘Een sensatie, geoogst van de hellingen van de Fromberg, gelegen bij het ZuidLimburgse Wijlre’. Wordt ongetwijfeld vervolgd.
Lees-verder-tips:
Jan Smolders, 19 september 2018
twitter: http://twitter.com/Jan_Smolders
linkedin: http://nl.linkedin.com/in/jansmolders