Een filmproducent maakt een film. Die film is tegen betaling beschikbaar op internet of in de bioscoop. Iemand anders start een illegale download van die film via bittorrent. Hij wordt ‘gesnapt’, althans, zijn IP wordt vastgelegd. Wanneer moet de provider de NAW van de klant verstrekken? Dat is een vraag die niet alleen rechthebbenden – filmproducenten, filmdistributeurs – bezighoudt. Het is ook een vraag waar inbreukmakers van wakker liggen.
Rechter: voor NAW belangen afwegen
Tot 2014 stelde de Nederlandse overheid zich op het standpunt dat illegaal uploaden niet mocht, maar downloaden wel. Vanaf 2014 mag ook illegaal downloaden niet. Dus in Nederland zijn pas sinds 2014 de NAW-gegevens van downloaders interessant geworden voor de filmindustrie. Providers geven die gegevens echter niet af zonder bevel van de rechter. Nieuwste loot aan de stam is het hoger beroep van DutchFilmWorks (hierna te noemen: ‘DFW’) tegen Ziggo. De rechter moest op grond van de AVG een belangenafweging maken tussen het belang van de abonnee / IP-‘eigenaar’ (die wellicht niet de inbreukmaker is en mogelijk van niets weet) en het belang van de filmdistributeur. DFW was volgens de rechter onvoldoende transparant over welke acties ze precies ging inzetten nadat ze de NAW-gegevens zou krijgen. DFW vond dat ze per geval moest kunnen besluiten tot de actie die haar goeddunkt. Afgifte van de NAW-gegevens zou dus kunnen leiden tot een verstoring van het evenwicht in de rechten en belangen van filmdistributeur en abonnee. Zeker in het geval dat onzeker is of de abonnee wel de inbreukmaker is. Het kan bijvoorbeeld een bezoeker zijn geweest. Daarnaast kan een dynamisch IP-adres rondom het tijdstip van constatering zijn geswitcht naar een andere gebruiker. Een abonnee moet wel – voordat hij een maatregel krijgt – de gelegenheid krijgen om het gebruik van zijn internetaansluiting te onderzoeken en zijn rol daarin vast te stellen. Dat was absoluut niet gewaarborgd.
EUR 150-230 voor illegale download film van EUR 2,50 zonder berekening? nee
Ook welke bedragen DFW ging vragen van de Ziggo-klanten was niet duidelijk. In persberichten had DFW het over ‘boetes’ van 230 euro ‘om illegaal downloaden af te schrikken’. Op de zitting werd dan weer 150 euro genoemd, waar de rechter DFW vooral niet op mocht vastpinnen volgens DFW. Volgens de rechter moesten kosten en schade die DFW wilde vorderen, zich wel redelijk verhouden tot wat een individuele downloader nou eigenlijk voor schade veroorzaakt heeft. Een film die online legaal voor 2,50 te bekijken is of voor 14 euro te koop is leidt niet ineens tot een ‘kijk-schade’ van honderden euro’s. Daarnaast kan je de schade van 20.000 downloads niet verhalen op een selectie van nog geen 400 mensen van wie je de NAW hebt. Dat laatste zou DFW niet doen, maar nog steeds kwam er geen duidelijke rekensom op tafel hoe de schikkingsvoorstellen en dergelijke zouden worden opgebouwd. Gevolg: Ziggo hoefde de NAW-gegevens van de bittorrent-gebruikers niet af te staan. In mijn volgende column zal ik een educated guess doen: wat zal een downloader van een rechter moeten betalen, dus wanneer zou een DFW-schikkingsvoorstel redelijk zijn.
Gaat DFW herkansen?
De zaak die deze week tot uitspraak kwam, was een hoger beroep van een kort geding. Of er een bodemprocedure komt en/of een cassatieprocedure is even afwachten. Ik ga er vanuit dat dit in ieder geval niet het laatste is dat we hebben gehoord. Het hof zegt dat het juiste evenwicht tussen privacy en het belang om auteursrechten te exploiteren “nog” niet is bereikt door DFW. DFW zal ongetwijfeld willen herkansen. Ze doet er verstandig aan om het niet alleen te laten bij uitdieping of herhaling van juridische argumenten maar om met een concreet plan van aanpak en een concrete berekening te komen.
Lees-verder-tips:
- Algemene informatie over auteursrecht.
Jan Smolders, 7 november 2019