Mag je zomaar foto’s van internet gebruiken? Wanneer zit er auteursrecht op een foto? Mag iemand een foto embedden? Wanneer heeft iemand citaatrecht bij een foto? Wat moet de fotogebruiker betalen als hij een foto onjuist heeft gebruikt?
Mag je zomaar foto’s van internet gebruiken?
Iemand die een foto op internet vindt mag deze in beginsel niet gebruiken. Alleen als de fotogebruiker toestemming heeft van de rechthebbende of als de fotogebruiker zich kan beroepen op een uitzondering is dat anders. Welke uitzonderingen er zoal zijn, is complex; één mogelijkheid volgt later in dit artikel. Wij zijn overigens van mening dat als de fotogebruiker ‘fout zit’ deze moet afrekenen bij de fotograaf; wij hebben genoeg fotografen als cliënt om te weten hoe financieel nadelig dit voor hen is. Wij helpen zowel de fotograaf, als de fotogebruiker bij het beoordelen van de vraag òf de fotogebruiker fout zit, en zo ja, bij het bereiken van een faire afwikkeling.
Wanneer zit er auteursrecht op een foto?
Als er geen auteursrecht op een foto van internet rust, kan er ook geen inbreuk op een auteursrecht zijn. Rechters nemen echter al snel aan dat er auteursrecht op een foto rust. Toch kan een verweer dat een foto niet creatief genoeg is voor auteursrecht wel degelijk slagen bij een rechter, zoals blijkt uit een rechtszaak van ons kantoor over de auteursrechtvrije foto die u hier aantreft. Ook de NRC berichtte over die rechtszaak. Dat zijn echter uitzonderingen. De fotograaf hoeft zich daar dus niet al te veel zorgen over te maken. En de fotogebruiker moet weten dat hij op deze uitzondering meestal niet kan bouwen.
Mag iemand een foto van internet embedden?
Voor het rechtmatig embedden van een foto van internet (met een ‘framed hyperlink’, soms ook wel ‘hotlinken’ genoemd) is een aantal regels. Daarvoor moet je overigens niet zijn bij een recente uitspraak van een kantonrechter die de regels aan zijn laars lapt; mijn collega Jan Smolders schrijft daarover een specifieke column. Ten eerste mag de hyperlink geen paywall of wachtwoordbeveiliging omzeilen. Ten tweede moet de foto op de plaats vanwaar de hyperlink de foto embedt, zijn geplaatst door of met toestemming van de rechthebbende. Als achteraf blijkt dat dat niet zo is, is van belang of de embedder een winstoogmerk had. Als hij een winstoogmerk heeft, moet hij kunnen laten zien dat hij ‘de nodige verificaties heeft verricht om zich ervan te vergewissen’ dat de foto daar mocht staan. Hij zal bij een rechter met dat onderzoek aannemelijk moeten maken dat hij de embed niet heeft geplaatst ‘met volledige kennis van de beschermde aard van de foto en het ontbreken van de toestemming van de auteursrechthebbenden’. Er is nog te weinig jurisprudentie over dit nieuwe criterium om te weten wat de eisen van een rechter aan dit onderzoek zijn. Of wij nu een sommatie maken voor een fotograaf of een verweer voor iemand die dacht dat hij aan alle regels voldeed, wij zullen zeker aandacht aan dat aspect besteden.
Probleem/vraag auteursrecht?
Bel vrijblijvend
Wanneer heeft iemand citaatrecht bij een foto?
Soms kan iemand zich beroepen op citaatrecht, ook als het om een foto gaat. Dat is één van de uitzonderingen waarbij de fotogebruiker geen toestemming van de rechthebbende nodig heeft. De eisen daaraan zijn de volgende. De fotogebruiker moet het ‘over de foto gaan hebben’. De foto moet relevant, ondergeschikt en functioneel zijn. De bron en de naam van de maker moeten zijn vermeld. Dat is voor fotografen van groot belang, want als mensen het een mooie foto vinden en door deze fotograaf foto’s willen laten maken, moeten ze de fotograaf wel kunnen vinden. Verder mogen er geen (grove) wijzigingen in de foto zijn aangebracht. Dat brengt schade toe aan de reputatie van de fotograaf.
Wat moet de fotogebruiker betalen als hij een foto onjuist heeft gebruikt?
In dit artikel gaan wij uitgebreid in op de hoogte van de schadevergoeding die een fotogebruiker van een rechter moet betalen als wat hij deed inderdaad niet mocht. Het is zaak dat een fotograaf zich door ons laat inlichten als hij zonder advocaat een procedure wil starten bij de kantonrechter. Dat kan voorkomen dat een fotograaf ‘te hoog gaat zitten’. Een te hoge schadeclaim kan er toe leiden dat de fotograaf niet alleen zijn eigen proceskosten moet betalen, maar ook die van de ander. Dat geldt vooral als de fotogebruiker voorafgaand aan de procedure al een bedrag wilde betalen vergelijkbaar met de door de rechter vastgestelde waarde van de foto. Dan was de procedure immers onnodig.
Lees-verder-tips:
Algemene informatie over auteursrecht.
Hub Dohmen, 12 mei 2020.
http://twitter.com/hdohmen
http://nl.linkedin.com/in/hubdohmen