Nederland.fm
Nederland.fm: wie kent het niet? Ooit begonnen als hobby om Nederlanders in het buitenland niet verstoken te laten zijn van Nederlandse radio, is het uitgegroeid tot een site/app met 17 miljoen streamstarts per maand, waarvan 94% uit Nederland komt. Het is daarmee de meest gebruikte radioportal van Nederland, volgens de site van Nederland.fm zelf. Nederland.fm gooit flink wat advertenties rondom de radiostreams en verdient daar (hoop ik voor ze) een flinke boterham aan. Voor wie het niet kent, zo ziet Nederland.fm er uit:
Wat is embedden?
De meeste bezoekers van deze site kennen de volgende technische uitleg al, voor de toevallige passant volgt een korte uitleg. Een en ander werkt met “embedden”, hetgeen betekent dat de content niet op Nederland.fm staat maar nog steeds op de mediaservers van de radiozenders. De content wordt slechts afgespeeld in de context van Nederland.fm. Dit dus:
Schending auteursrecht? Niet als bron legaal is
Ja, maar mag dat zomaar? Iets met schending auteursrecht en zo, toch? In 2012 won Buma/Stemra een rechtszaak daarover tegen Nederland.fm. Na die zaak verklaarde het Europese hof in een andere zaak dat embedden naar een legale bron geen “mededeling aan het publiek” was (in gewonemensentermen: “publicatie”), als er geen “nieuw publiek” werd bereikt. Met een “nieuw publiek” bedoelt het Europese hof: anderen dan de rechthebbende bij publicatie op het oog had gehad. Als je iets op internet zet dat voor iedereen bereikbaar is zonder “moeilijk doen” (wachtwoord/paywall enz), is het beoogde publiek “iedere internetter”.
Naburige rechten? Ik betaal helemaal nergens meer voor!
Nederland.fm zag dus even geen reden meer om licentievergoedingen te betalen aan Buma/Stemra (auteursrecht) of aan Sena (“naburige rechten“). Sena meende echter dat Nederland.fm toch een billijke vergoeding moest afdragen, en startte een zaak bij de Haagse rechtbank, die onlangs uitspraak deed. Naburige rechten was volgens Sena héél iets anders dan auteursrechten: een vergoedingsrecht tegenover een verbodsrecht. De Haagse rechtbank lepelde echter een latere uitspraak van het Europese hof op: de uitleg van het begrip “mededeling aan het publiek” is bij naburige rechten het zelfde als bij auteursrecht. Dat is maar goed ook, het is al ingewikkeld genoeg voor gewone ondernemingen om aan de steeds veranderende regelgeving te voldoen. Dat Nederland.fm winstoogmerk had maakte niet ineens dat er wèl sprake was van een mededeling aan het publiek. Oftewel: Nederland.fm hoeft géén betalingen meer te doen voor zover die op de auteurswet zijn gebaseerd.
Tip: blijf van de preroll af
Het was wel slim van Nederland.fm om de “preroll” niet uit de streams te slopen. Een “preroll” wordt gevormd door de reclames die bij de radiostations aan de stream vooraf gaan, en waaruit de radiostations de stream kunnen financieren. Want ook al was wat Nederland.fm deed auteursrechtelijk/nabuurrechtelijk niet relevant, het zou me niet verbazen als radiostations bij het skippen van de preroll een rechtszaak zouden starten met andere argumenten. Die argumenten zouden dan kunnen zijn “onrechtmatige daad” (juridisch voor “hoort niet”) of “ongerechtvaardigde verrijking” (juridisch voor, á la Calimero: “jij wordt rijk en ik arm en dat is niet eerlijk”).
19 januari 2017,
Jan Smolders
Dohmen advocaten
Deze column verscheen eerder op webdesign.nl
Lees-verder-tips
4 december 2016: SEO-juridische vragen (en antwoorden). Artikel van onze Jan Smolders voor Seoguru.nl. 22 september 2016: Einde gratis internet voor bezoekers. Column van onze Hub Dohmen. 20 september 2016: Mag je illegale bron embedden/hyperlinken? Nee! Column van onze Jan Smolders over de zaak Geenstijl/Sanoma (gelekte Playboyfoto’s Britt Dekker): eindelijk antwoord op de vraag die regelmatig werd gesteld in ons gratis spreekuur.