Auteursrecht
FDN, de ontwerpster van de Hoekersingelbrug in Rotterdam, zag een foto van de brug in een vakblad en zette een scan van die foto op haar site. De fotograaf – niet bekend van juridisch stilzitten – was boos: zijn foto, dus zijn auteursrecht. De rechter gaf de fotograaf gelijk: FDN moest schadevergoeding betalen. Juridisch klopt het wel, toch voelt het raar.
Panoramavrijheid
Ook op die brug zit waarschijnlijk auteursrecht. Heeft de fotograaf dan niet omgekeerd het auteursrecht van de ontwerper van de brug geschonden? Nee. De panoramavrijheid uit 18 Auteurswet zegt dat de ontwerper niet kan klagen over het maken en verspreiden van foto’s van zijn brug, op voorwaarde dat het een foto is van “het werk zoals het zich aldaar bevindt”. In het wetsvoorstel van destijds stond het volgende over de panoramavrijheid: “Waar het gaat om bouw- en beeldhouwwerken die zijn gemaakt om permanent in de openbare ruimte te worden geplaatst, spreekt de gedachte aan dat deze werken daarmee tot op zekere hoogte deel uitmaken van het publiek domein. Er passen beperkingen op het auteursrecht terzake van de werken die door iedereen kunnen worden waargenomen, die deel uitmaken van het straatbeeld en die daarmee tot ieders leefwereld behoren. Met die gedachte is in overeenstemming een zekere vrijheid van gebruik van zulke werken, zoals zij zich in die openbare ruimte, dus in dat straatbeeld respectievelijk die leefwereld bevinden.”.
Geen afbreuk normale exploitatie werken
In de Europese regels staat dat de panoramavrijheid geen afbreuk mag doen aan de normale exploitatie van werken. We moeten het dus zo zien: de ontwerper verdient zijn geld met bruggen bouwen en krijgt daarvoor betaald, de fotograaf verdient zijn geld met foto’s maken en krijgt daarvoor betaald. Maar toch: zonder die brug had de fotograaf die foto niet kunnen maken.
Lees-verder-tips:
- 22 februari 2017: mogen vakantiekiekjes met daarop een auteursrechtelijk beschermd bouwwerk nog? Column van onze Yvonne Vetjens voor Kunstenaar Magazine, met een update over de Europese hervormingen van (aspecten van) het auteursrecht.
- 16 februari 2017: natuurhistorisch museum Naturalis ruziet met architect Fons Verheijen over beenruimte Tyrannosaurus Trix versus rechten architect. Column van onze Hub Dohmen. 14 november 2016: Q: Mag ik foto’s van mijn merken en / of leveranciers plaatsen op mijn eigen social-mediakanalen?
- 6 juni 2016: Architect , knabbelt er iemand aan uw live portfolio? Of: de regels rondom sloop of aantasting van uw kunstwerk. Column van onze Hub Dohmen voor Creatiefzuid.
28 november 2016,
Jan Smolders