Helaas komt het veel voor dat mensen zonder toestemming creatieve werken van andere gebruiken of namaken. Daardoor plegen ze inbreuk op het auteursrecht van de maker van het (originele) werk. We zien in onze praktijk wel eens voorbij komen dat een inbreukmaker zich dan beroept op vrijheid van meningsuiting. Dat recht zou toch vóór het auteursrecht moeten komen?
Afweging tussen auteursrecht en vrijheid van meningsuiting
Zo eenvoudig is dat niet. Als een dergelijke zaak voor de rechter komt, moet die steeds een afweging maken tussen verschillende rechten. Het moet steeds per geval bekeken worden. Dat gebeurde onlangs in twee recente zaken.
Koninklijke bibliotheek
Hoewel het vonnis dat ik nu ga bespreken ingetrokken is, staat er relevantie informatie in die in deze alinea wordt besproken. In een rechtszaak had de Koninklijke Bibliotheek (KB) zonder toestemming een boek van de schrijver in haar digitale collectie opgenomen. Een van de verweren van de KB was vrijheid van meningsuiting. De rechter maakte de afweging tussen het belang van de schrijver om zijn boek te kunnen exploiteren (een belangrijk onderdeel van het auteursrecht) en de vrijheid van meningsuiting van de KB. Ze kwam tot de conclusie dat het doel en belang van het opnemen van het boek in de catalogus niet duidelijk is gemaakt door de KB. Daarom is het ook niet duidelijk waarom de vrijheid van meningsuiting in het geding komt door het verwijderen van het boek. Het belang van de schrijver, zijn auteursrecht, weegt zwaarder.
Roddelpraat
In een andere recente rechtszaak had het programma Roddelpraat een rap afgespeeld van een artiest, zonder diens toestemming. De presentatoren bespraken de tekst ervan in hun programma. Ook Roddelpraat gebruikte onder andere het argument van vrijheid van meningsuiting, samen met persvrijheid. De raadsheer oordeelt dat de omstandigheden niet zodanig waren dat ze het geheel ten gehore brengen van de rap rechtvaardigen. De rap mocht niet in zijn geheel worden uitgezonden, want dat had geen functie, zeker nu de rap niet de feitelijke informatie bevat die in het programma werd besproken.
Hulp nodig met auteursrecht?
Als auteursrechthebbende hoef je dus niet zomaar mee te gaan in het verweer vrijheid van meningsuiting. De ander moet dat goed kunnen onderbouwen. Heb je vragen? Neem contact op met een van onze specialisten!