Auteursrecht en social media – wat is (niet) waar?

Leestijd: 3 minuten
Auteursrecht en social media – wat is (niet) waar?

De vragen over auteursrecht en social media blijven maar voorbij komen. Niet alleen bij ons op kantoor, maar ook op mijn social media feeds zag ik weer van alles voorbij komen – zin èn onzin. Tijd om daar eens iets over te schrijven.

Veel vragen
Kunstenaars zitten ook vaak op social media, want het is een perfect platform om je werk te laten zien. Social media zijn vaak visueel ingesteld, en als je een leuk aantal volgers weet te verkrijgen, kan je werk in hoog tempo gedeeld – en daarmee bekender – worden. Maar daar zit het hem nou net: dat online zetten en delen van kunstwerken, kan dat allemaal zomaar? Veel vragen die we rondom dit onderwerp krijgen gaan hierover. Wat voorbeelden: “Hoe zit dat dan met het auteursrecht op mijn werk?” “Geef ik die rechten niet weg als ik mijn werk op Instagram zet?” “Hoe kan ik mijn rechten als maker beschermen?”

Auteursrecht
Besef allereerst dat auteursrecht en copyright hetzelfde zijn. Ik zal in de rest van het artikel over auteursrecht praten, dat is de Nederlandse juridische term. Belangrijk is om te weten hoe auteursrecht op een werk ontstaat. Het ontstaat namelijk vanzelf als je een werk maakt dat creativiteit vereist en waarin jouw stempel als maker te herkennen is. Je hoeft een werk dus nergens in te schrijven om het auteursrecht erop te krijgen! Het auteursrecht ontstaat zodra je een creatief werk hebt gecreëerd (met ander woorden, het werk moet waarneembaar zijn) en als maker bezit jij in beginsel de rechten. Zo simpel is het. Er zijn wel uitzonderingen , maar daar ga ik binnen dit bestek niet op in (maar je kunt daarover natuurlijk wel vragen stellen tijdens ons gratis spreekuur).

Auteursrecht en social media: werk plaatsen op social media
Wat voor gevolgen heeft dat als je een kunstwerk van jezelf op social media wilt plaatsen? Dat betekent dat, ook al zet je het werk online, de rechten nog steeds bij jou liggen! Het is juridisch gezien niet nodig om een copyrightwerk bij je werk te plaatsen, en je hoeft er ook niet per se je naam bij te zetten. Het is natuurlijk handig om het wèl te doen: zo kan iedereen zien dat het werk van jou is, en het copyright-tekentje werkt prima als reminder. “Maar…” hoor ik nog wel eens voorbij komen “als ik een werk op Facebook of Instagram zet, dan geef ik hun toch mijn auteursrecht?” Nee, ook niet. Wat Facebook/Instagram wel doet, is zichzelf een niet-exclusieve licentie geven. Wat ze dus doen is zichzelf een gebruiksrecht geven om jouw werk te kunnen delen of gebruiken. Lees de voorwaarden van de platforms er maar eens op na. Die van Instagram zijn bijvoorbeeld hier te vinden.

Auteursrecht en social media: werk delen op social media
Werken delen op social media, dat kan vrijelijk – daar zijn deze platforms immers voor. Dat betekent dan niet dat iedereen jouw werk zomaar van dat social media-platform kan kopiëren en op zijn eigen site kan zetten. Daarvoor moet hij nog steeds toestemming vragen als rechthebbende. En dat geldt verder eigenlijk voor heel internet. Het feit dat een afbeelding online staat betekent niet dat je deze afbeelding zonder toestemming van de maker kunt gebruiken. Dat geeft je als kunstenaar misschien een wat veiliger gevoel. Maar toch raad ik aan om op of bij je werk een watermerk of copyright-teken te zetten. Want we weten allemaal dat de juridische theorie en de praktijk twee verschillende dingen zijn.

Lees-verder-tips:


11 februari 2019, Yvonne Vetjens
Deze column verscheen eerder in Kunstenaar Magazine.

Twitter / Linkedin

Afspraak/telefonisch overleg

Wilt u graag een afspraak maken of wilt u uw zaak nu voorleggen, Dohmen advocaten is iedere dag van 9:00 tot 17:00 telefonisch bereikbaar via 013-5821987.

Ook kunt u contact opnemen met ons via het onderstaande formulier: